Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
Osmanlıda Toprak Sistemi

Osmanlıda Toprak Sistemi

Osmanlı'da Toprak Sistemi: 1299-1922 yılları arasında Türk ve İslam devletinde toprak adı verilen yeryüzünün üzerinde bitkiler yetişen ve kayaların, taşların parçalanması ve bozulması ile meydana gelen en üst tabakanın paylaşılması ve yönetilmesini içeren sisteme verilen isimdir. Osmanlı Devleti'nde toprakların büyük bir kısmının mülkiyeti devlete aittir. Yani ' Saban giren yer (Tarım yapılabilen arazi) özel mülk olamaz. ' anlayışı geçerliydi. Ülke hanedanının ortak malıdır prensibi bu anlayışın çıkmasında etkili olmuştur. Özel mülk toprakları son derece sınırlıdır. Toprakların büyük bölümünün devletin mülkiyeti içinde olması toplum arasında (Osmanlı Devleti dışında) ayrıcalıklı sınıfların oluşmasını engellemiştir.

Osmanlı Devleti'nde toprak sistemi iki ana bölüme ayrılır. Bunlar;
  • Miri Arazi
  • Mülk Arazi

Miri Arazi

  • Devlete ait olan arazidir.
  • Fetih ile alınan topraklardır.
  • Bu toprağı kullanan kişiler kiracı konumundadır.
  • Bu arazinin mülkiyeti satılamaz, devredilemez, kiralanamaz. Sadece kullanım hakkı miras bırakılabilir.

Miri Arazinin Bölümleri

  • Dirlik Arazi
  • Mukataa Arazi
  • Paşmaklık Arazi
  • Malikane Arazi
  • Yurtluk Arazi
  • Ocaklık Arazi
  • Vakıf Arazi
  • Metruk Arazi
  • Mevat Arazi
Dirlik Arazi: Miri arazinin en önemli bölümüdür. Dirlik için ayrılmıştır. Dirlik arazisini ekip biçenler devlete ödemeleri gereken vergiyi hükümetin göstereceği memurlara ve sipahilere öderlerdi. Böylece devlet hazinesinden memur ve sipahi maaşları için para çıkmamış olurdu. Dirlik arazisi gelirine göre üçe ayrılmıştır. Bunlar; Has Arazi, Zeamet Arazi ve Tımar Arazisidir.
  • Has Arazi: Yıllık geliri 100.000 akçeden fazla olan dirlik arazisidir. Bunlar padişahlara, şehzadelere, divan üyelerine, beylerbeyine ve sancak beylerine verilirdi. Has sahipleri dirliklerin 5000 akçesini kendilerine ayırırlar, 5000 akçesini ise atı, silahı olan ve savaşa hazır durumda bulunan cebelü (Atlı asker) beslerdi.
  • Zeamet Arazi: Yıllık gelir olarak 20.000 akçe ile 100.000 akçe arasında olan dirliklerdir. Bu arazi orta derece ki devlet memurlarına, hazine ve tımar defterdarlarına, alay beylerine, kale dizdarlarına ve katiplerine verilir. Zeamet sahibi ilk 5000 akçe hariç sonraki her 5000 akçe için cebelü (Atlı asker) beslemek zorundaydı.
  • Tımar Arazi: Yıllık gelir olarak 3000 akçe ile 20.000 akçe arasında olan dirliklere denmektedir. Tımar sahibi olan kişiler gelirlerinin 3000 akçesini kendi geçimleri için ayırırlardı. Buna kılıç tımarı adı verilir. Geri kalan her 3000 akçe için bir cebelü (Atlı asker) beslemek zorunluluğu vardı. Tımar sistemi II. Mahmut döneminde kaldırılmıştır.

Dirlik Sisteminin Faydaları Nelerdir?

  • Dirlik sistemi sayesinde hazineden para çıkmadan devletin asker ihtiyacı karşılanmıştır.
  • Dirlik sistemi sayesinde memurların maaşı karşılanmıştır.
  • Vergilerin toplanması bu şekilde kolaylaşmıştır.
  • Dirlik sisteminin uygulandığı bölgede devlet otoritesi sağlanmıştır.
  • Bayındırlık işleri yürütülmüştür.
  • Üretimde süreklilik sağlanmıştır.
  • Eyaletlerde devlet otoritesinin arttırılmasını sağlamıştır.
Mukata Arazi: Gelirin tamamı doğrudan devlet hazinesine ait olan topraklardır. Bu toprakların geliri iltizam yolu ile toplanırdı.

Paşmaklık Arazi: bu arazinin geliri padişahın kızlarına ve eşine bırakılırdı.

Malikane Arazi: Bazı devlet görevlilerine üstün hizmetlerinden dolayı verilen topraklardır.

Yurtluk Arazi: Sınır arazilerinde bulunan askerlere, kasaba veya şehir memurlarına verilen arazidir.

Ocaklık Arazi: Kale muhafızlarına ve tersane giderlerine ayrılan topraklardır.

Vakıf Arazi: bu arazinin geliri cami, medrese, bedesten, hastane gibi hayır kurumları için ayrılır. Devlet vakıf arazilerinde vergi almazdı.

Metru Arazi: Devlete ait olup kamunun belli bir köyün ya da kasaba halkının yararlanması için terk olunmuş arazidir. Genel olarak halkın yararlanması için terk edilmiş bulunan yollar, meydanlar, namazgahlar, mesire, pazar, panayır yerleri ile köy ve kasaba halkının istifadesini tahsis edilen baltalıklar, harmanlar, meralar, yaylak ve kışlak yerleridir.

Mevat Arazi: Hiç kimsenin mülkiyeti altında bulunmayan topraklardır. Vasıflarından dolayı ziyarete elverişsiz bir topraktır. İnsanların kullanmadıkları ve terke ettikleri arazilerdir.

Mülk Arazi: Mülkiyeti şahıslara ait olan topraklardır.

Mülk Arazinin Bölümleri
  • Öşürriye Arazi
  • Haraciyye Arazi
Öşüriyye Arazi: Mülkiyeti Müslüman olan halka ait olan topraklardır. Bu toprakların sahipleri arazisi vergi olarak ' çift resmi ', ürün vergisi olarak da ' öşür ' öderlerdi.

Haraciyye Arazi: Mülkiyeti gayrimüslüman olan halka ait olan topraklardır. Bu toprakların sahipleri arazi vergisi olarak ' ispenç (Muvazzaf haracı)', ürün vergisi olarak ise 'haraç (Mukassem haracı) ' öderlerdi.
Son Güncelleme : 19.01.2024 13:13:13
Osmanlıda Toprak Sistemi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
Osmanlıda Toprak Sistemi Yorumları
şifre

5 Yorum Yapılmış "Osmanlıda Toprak Sistemi"
Tarih dersimizde Osmanlı toprak sistemini işliyorduk. Osmanlı döneminde toprak arazilerinin paylaşımı ve işlenişi oldukça farklı ve karışık. Ben konu olarak dirlik arazileri ve vakıf arazilerinin işleme ve kullanışını tam olarak anlamadım. Buradan alınan vergiler nasıl ödeniyor? Tam anlamıyla bu arazilerin yönetiminde kimler bulunuyor? Ayrıntılı olarak bilgi verirseniz sevinirim.
Can Kubat . 06.09.2018 11:55:12
2 YANITI GÖRÜNTÜLE
teşekkürler ödevimden 100 aldım
Öznur . 26.12.2018 17:19:37
1 YANITI GÖRÜNTÜLE
Cimilli çıkmıyor güzel cikofte gibi harikatülenfes bir site
Kirimozalefw . 01.03.2019 18:19:53
CEVAP YAZ
Çok teşekkür ederim 😊
Dilara Ören . 01.05.2019 15:05:10
CEVAP YAZ
ÇOOK TEŞEKKÜRLER
Cennet . 11.04.2019 19:41:25
CEVAP YAZ
1. Mehmed
1. Mehmed
Osmanlı padişahlarının beşincisi.Saltanatı: 1413-1421.Babası: Yıldırım Bayezid- Annesi: Devlet Hatun.Doğumu: 1379 Vefatı: 26 Mayıs 1421 Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu. Babası Sultan Yıldırım Bayezid Han, annesi Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı ...
Fetret Devri
Fetret Devri
Fetret devri, Yıldırım Beyazıt'ın 1402 yılında Ankara Savaşında Timur' esir düşmesiyle, altı oğlundan dördünün yaptığı taht kavgalarıyla geçen 1402-1413 yılları arasındaki döneme verilen addır. Bu döneme Bunalım Devri ya da Fasıla-i Saltanat adı da v...
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt'ın Anadolu SiyasetiI. Murad'ın vefatı Anadolu'da karışıklıklara sebep oldu Karamanlıların desteği ile beylikler tekrar egemenliklerini güçlendirmeye başladılar.Beyazıt ilk önce bunlara yeteri tepkiyi gösteremedi. Yaklaşık bir sene oy...
Yıldırım Beyazıt
Yıldırım Beyazıt
Yıldırım Beyazıt, Osmanlı İmparatorluğunun 4. Padişahı ve Sultan I. Murat'ın oğludur. Annesi ise I. Murat'ın baş cariyelerinden Gülçiçek Hatundur. Yıldırım Beyazıt 1360 yılında doğmuş ve lala eğitimini Kütahya da almıştır. Dönemin büyük alimlerinden ...
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
İlk kez Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Topçu Ocağı kuruldu.İlk kez Pençik Sistemi uygulandı.Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.İlk kez Tımar Sistemi uygulandı ve Tımarlı Sipahiler oluşturuldu.İlk kez Kazaskerlik ve Defterdarlık makamı kuruldu.İlk kez...
1.Murat Dönemi Fetihler
1.Murat Dönemi Fetihler
Sultan Murad Hüdavendigar'ın bütün hayatı sınır boylarında ve savaş meydanlarında geçti. Rumeli'den Anadolu'ya, Anadolu'dan Rumeli'ye durmadan dinlenmeden seferler yapan Sultan Murad Hüdavendigar, bizzat katıldığı 37 savaşın hepsini kazandı.-1360 yıl...
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Osmanlı Beyliği'ni yeni yasalar ve düzenlemeler sayesinde devlet yapmıştır. Sultan unvanı ilk kez Orhan Gazi zamanında kullanılmıştır.İlk kez vezirlik teşkilatı kurulmuştur. Osmanlı'da ilk vezir Alaeddin Paşa'dır. İlk medrese İznik'te kuru...
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
Orhan Bey'in beylik yıllarının ilk dönemi Anadolu'da fetihlerle geçmiştir. Beyliği sırasında bütün diğer Anadolu beylikleri gibi İran'da kurulu İlhanlıları metbu sayıp yıllık vergi ödemekte devam etmiştir. Diğer yandan da Bizans topraklarına yönelik ...
1. Murat
1. Murat
1. Murat: Diğer isimleri ile; Murat Hüdavendigar veya Gazi Hünkar, 1326 yılında doğmuş olan 1 Murat, Orhan Gazi ile Nilüfer Hatun'un oğullarıdır. Babasından aldığı Yüz bin metre karelik Osmanlı Toprağını beş yüz bin metre kareye çıkarmış başarılı bir...
Orhan Gazi
Orhan Gazi
Orhan Gazi: Osmanlı Beyliğinin kurucusu Osman Gazi'nin oğlu ve Osmanlı İmparatorluğunun ikinci padişahıdır. 1281 yılında Söğüt'te dünyaya gelmiştir. 1324 yılında babası Osman Gazi vefat edince Beyliğin başına geçmiş ve 1362 yılında vefat edene kadar ...
Osman Bey
Osman Bey
Osman Bey: Namı değer Osman Gazi. 1258 yılında Söğüt'te doğdu.1299 yılında Selçuklu Devletinden ayrılarak Osmanlı Beyliğini kurdu ve ismi asırlar boyu hükümdarlığın adı oldu. Babası Ertuğrul Gazi annesi Hayme Hatun'dur.Çocukluğu, gençliği ve aldığı e...
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
DEVLET ANLAYIŞIOsmanlı Devleti'nde, I. Murat döneminde ‘'Devlet, hükümdar ve oğullarının ortak malıdır. ' anlayışı benimsenmiştir. Fatih döneminde, devletin bütünlüğünün korunması için kardeş katline izin verilmiştir. Bu kanunname ile Osmanlı Devleti...

 

3. Murad Dönemi Fetihler
3. Murat
2. Selim Dönemi Yapılan Fetihler
2. Selim
Kanunî Sultan Süleyman Dönemi Fetihler
Kanuni Sultan Süleyman
1. Selim Dönemi Yenilikleri
1. Selim Dönemi Fetihler
Yavuz Sultan Selim
II.Beyazid Dönemi Fetihler
2. Beyazıt
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmet
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
2. Murat
I.Mehmed Dönemi Fetihler
1. Mehmed
Fetret Devri
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
1.Murat Dönemi Fetihler
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
1. Murat
Orhan Gazi
Osman Bey
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Popüler İçerik
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih, askeri başarılarla Osmanlı Devleti'ni büyük bir imparatorluğa dönüştürdü. Bilime, tarihe ve felsefeye özel ilgi gösterdi. Türkçe'den başka Arap...
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmet(Mehmed), 30 Mart 1432'de, o dönemde Osmanlı Devleti’nin başkenti olan Edirne'de doğdu. 6.Osmanlı padişahı olanII. Murad’ın Hüma Ha...
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet: İkinci Mehmet olarak ta bilinir. 1432 yılında dünyaya gelmiş, babası 2. Murat, Annesi Hüma Hatun'dur. Osmanlı Padişahlarının yedi...
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
Sultan İkinci Murad, soyunun Kayı boyuna mensubiyetini göstermek için, sikkelerine, Kayı boyuna ait iki ok ve bir yaydan müteşekkil damgayı koydurmuşt...
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
Aydın ve Menteşe beyliklerine son veren II. Murat, Karaman’la yeniden başlayan bir savaşa girdi, savaşı kazandı. 1425 tarihinde Venedik Sav...
2. Murat
2. Murat
2. Murat 1. Mehmed'in ve Emine Hatun'un oğlu olarak 1404 yılında Amasya'da doğmuş, altıncı Osmanlı padişahı olarak bilinir. Divan edebiyatında Muradi ...
I.Mehmed Dönemi Fetihler
I.Mehmed Dönemi Fetihler
Çelebi Mehmed Rumeli’ndeki olaylarla uğraşırken, Karamanoğlu yine harekete geçti. Germiyanoğlu Yakub Bey’in Mehmed Çelebi’ye itaatini bildirmesi üzeri...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
1. Murat
Orhan Gazi
Osman Bey
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Osman Bey ?
Hakkımızda
Gizlilik Politikası
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Osman Bey ?
Yardım Sayfaları
Hakkımızda
Gizlilik Politikası
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Ocak - 2024