Rodosun Fethi

Rodosun Fethi, Rodos Ege Denizi'nde olan on iki adanın en büyüğüdür. Ada aynı zamanda Anadolu'ya en yakın konumdadır. Bir dönem Araplar tarafından ele geçirilen ada, tarihte çeşitli ulusların idaresinde kalmıştır. 1308 yılında Saint Jean (Hazret-i Yahya) şövalyelerinin Filistin bölgesinden gelip adaya yerleşmesiyle yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Bu süreçle birlikte ada Hıristiyanlığın doğuda olan en önemli merkezi ve karakolu konumuna gelmiştir. Osmanlılar zamanında ise İzmir'deki kalesi nedeniyle şövalyeler burada kalabilmiştir. Timur döneminde kalelerin yıkılmasıyla, şövalyeler adayı terk etmek durumunda kalmıştır. Fetret dönemindeki şartlar gereği Çelebi Mehmet şövalyelerin İzmir'de hak iddiasında bulunmalarını engellemek için, Bodrum Kalesini kendilerine vermiştir.

Rodos adasının fethedilmesi için, Fatih Sultan Mehmet döneminde üç defa sefer düzenlense de bunlarda başarı sağlanamamıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde adanın fethi daha fazla önem kazanmıştır. Bunun sebebi Yavuz Sultan Selim tarafından fethedilmiş olan Mısır'ın yeniden teşkilatlandırılması, bölgenin iktisadi açıdan önem kazanmasıdır. Bu ada fethedilerek İstanbul Mısır arasında yapılan deniz ticareti güven içinde yapılmalıydı. Şövalyeler güçlü donanmalarıyla hem hac kafilelerine hem de Akdeniz'de olan Türk ve Müslüman gemilerine zarar veriyordu.

Kanuni Sultan Süleyman Belgrad'ın fethinden sonra, Avrupalıların kendi içişleriyle uğraşmasını fırsat bilerek, Rodos'un fethi için hazırlıklara başladı. Ayrıca Canberdi Gazali isyanında şövalyelerin asileri desteklemesi de bunda etkili olan bir karardı. Kanuni'nin bu düşüncesini öğrenen şövalyelerin başı olan Vilye Lil Adam şövalyeleri toplayarak, hazırlıklarına başladı. Rodos seferinin serdarlığına ise ikinci vezir Mustafa Paşa tayin edilmiştir. 400 nakliye gemisi ve 300 harp gemisiyle daha çok güçlendirilen donanmanın idaresine Barbaros Hayreddin Paşanın yanında yetişmiş olan amiral Kurdoğlu Muslihiddin Reis verilmiştir. Donanma-yı Hümayun İstanbul'dan 4 Haziran 1522 yılında hareket etmiştir. Kanuni bundan on gün sonra yüz bin kişilik kara ordusuyla yola çıkmıştır. Bu sefere Sadrazam Piri Mehmet Paşa'nın amcası Şeyhülislam Zenbilli Ali Cemali Efendi'de iştirak etmiştir. Donanma yirmi gün kadar sonra Rodos'a gelerek, adaya asker çıkarıp hazırlıklara başlamıştır. Avrupa'dan gelecek yardım gemilerine önlem için, limana muhafaza gemileri yerleştirilmiştir. Karaya Öküzburnu mevkiinden asker çıkarılmıştır. Şehrin etrafına metrisler kazılarak, buralara muhasara topları yerleştirilmiştir. Kanuni 28 Temmuz günü Rodos'a çıkmış, şövalyelere teslim olmaları konusunda teklifte bulunmuştur. Bu reddedilince muhasara başlamıştır. Kale sekiz farklı dil konuşan değişik milletten askerlerle savunuldu. Beş ay süren direnişten sonra, Rodos Kalesi 20 Aralık 1922 tarihinde teslim olmuştur.

Muhasarada Osmanlı ordusu yirmi binden fazla şehit vermiştir. Şartlar arasında şövalyelerin top ve silah dışında eşyalarını alarak on gün içinde Rodos'tan ayrılması, ellerindeki Müslümanları serbest bırakması ve bu süreçte şehirde bulunan istihkamların yeniçeriler tarafından güven altına alınmasına, asıl kuvvetlerin iki km uzaklıkta beklemesi vardı. Kalenin boşaltılmasından sonra, şövalyeler Üstad-ı Azam gemileriyle adayı terk etti. Rodos Kalesiyle birlikte, on iki ada ve Bodrum Osmanlı Devleti'ne bırakılmıştır. Şövalyeler Rodos'tan ayrıldıktan sonra Trablusgarp ve Malta'ya yerleşerek, Hıristiyanlık için çalışmalarına buralarda devam etmişlerdir. Kanuni Sultan Süleyman 29 Aralık günü şehre girerek, kaleyi gezmiştir. 2 Ocak'ta camiye çevrilen Saint Jean Kilisesinde namına okunan hutbeyi dinlemiş, Cuma namazını kılmıştır. Bu yıldan sonra Rodos 400 yıldan fazla Osmanlı egemenliğinde kalmıştır. Diğer adalarla birlikte Rodos Trablusgarp savaşlarında 1912 yılında İtalyanlar tarafından işgal edilmiştir. İkinci Dünya Savaşında Rodos'un Yunanlıların eline geçmesine engel olunamamıştır.