Son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin
12 Temmuz 2024

Son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin

Son Osmanlı Padişahı

VI. Mehmed ya da bilinen ismiyle Sultan Vahdettin, son Osmanlı padişahıdır. 2 Şubat 1861'de doğan Sultan Vahdettin, 1922 yılında Türkiye'yi terk ederek Malta'ya, oradan Suudi Arabistan'a, en son da ömrünün geri kalanını tamamlayacağı İtalya'nın San Remo şehrine gitmiştir. 36 ve son padişah Vahdettin'in ardından padişahlık lağvedilmiş ancak Abdülmecid iki yıllık kısa bir süre halifelik makamını temsil etmiştir. Abdülmecid'in ardından halifelik makamı da sona ermiştir.

1918 yılında Sultan Reşat'ın ölümünün ardından 57 yaşındayken tahta çıkan Vahdettin, bu görev için yetiştirilmediğini ve böyle ağır bir sorumluluğu yüklenmekten şaşkınlık duyduğunu belirtmiştir. Buna rağmen, süregelen I. Dünya Savaşı'nın karmaşık ortamı Vahdettin'i devlet yönetiminde aktif rol oynamak zorunda bırakmıştır.

Vahdettin'in Kurtuluş Savaşı'na Giden Süreçteki Rolü

Vahdettin'in yaşamı ve icraatları bugün hala tartışma konusu olmaktadır. Bir kesim kendisini imparatorluğun artık çöküş noktasına geldiği bir dönemin temsilcisi, silik ve Anadolu'nun yabancılarca işgaline göz yummuş bir karakter olarak görürken bir diğer kesim Vahdettin'in Anadolu'daki kurtuluş hareketine destek olduğunu, devletin bekası için değerli icraatlar gerçekleştirdiğini iddia etmektedir. İngilizlerin taleplerini yerine getirmekle itham edilen Vahdettin'in aynı zamanda Mustafa Kemal Atatürk'e engel olmadığı ve kurtuluş hareketine aslında üstü örtülü destek verdiği tezi yakın tarihle ilgili önemli tartışma konularından birisidir. Vahdettin'in ülkeyi terk ederken devlet hazinesinden hiçbir şey götürmemesi ve gittiği yerlerde Türkiye aleyhine çalışmalar sergilememesi bir ölçüde takdir edilmiştir.

Vahdettin'in icraatları, tarihteki konumu ve bunlarla ilgili iddialar ancak yeterli zaman geçtikten sonra bilim insanları ve tarihçiler tarafından netliğe kavuşturulabilir. Arşivler yeterince incelenmeden, dönemsel şartlar gerektiği gibi olgunlaşmadan ideolojik çerçevelerden yapılan yorumların her biri tarih bilimi açısından yetersiz kalmaktadır. Vahdettin ile ilgili pek çok tartışma olsa da bu tartışmalar ancak tarih biliminin ışığında aydınlatılabilir. Bilimsel dayanaklar olmadan hiçbir tarihi figür kahraman ya da hain ilan edilemez.

Vahdettin ve Mustafa Kemal

Mustafa Kemal Atatürk, yüzbaşılık döneminde Sultan Vahdettin'in yaverliğini yapmıştır. Vahdettin veliaht iken Mustafa Kemal ile Almanya seyahatine çıkmış ve aralarında o dönem yakın bir dostluk kurulmuştur. Daha sonra ise Mustafa Kemal ülkenin yeni lideri ve kurtarıcısı olarak milli mücadeleyi başlatırken Vahdettin sınır dışı edilecektir. Sınır dışı edilmesinin öncesinde Vahdettin İngiliz basınına Ankara hükümetini ve Mustafa Kemal Atatürk'ü kötüleyecek, Atatürk ise Nutuk adlı eserinde Vahdettin'den epey ağır sıfatlarla bahsedecektir.

Atatürk, Vahdettin'in verdiği yetkiyle Anadolu'ya giderek Samsun'dan kurtuluş mücadelesini başlatmıştır ancak Vahdettin'in verdiği yetki sadece ordu müfettişliği idi ve Atatürk bu görevi alabilmek için özel çaba sarf etmiştir. Daha sonra İngilizler tarafından Atatürk'ün basit bir ordu müfettişliği görevi için değil bir mücadele başlatmak için Anadolu'ya hareket ettiği anlaşılınca kendisi İstanbul'a geri çağrılmış hatta Vahdettin tarafından ordu müfettişliğinden azledilmiştir.

Vahdettin'in San Remo'daki Sürgün Yılları ve Vefatı

17 Kasım 1922 tarihinde Türkiye'den ayrılan Sultan Vahdettin, pek çok ülke değiştirdikten sonra en son San Remo'da Mısır kraliyetinin yardımlarıyla kiralanan bir villada sürgün hayatını yaşarken anılarını yazmış, son yıllarında ise bunları etrafındakilere dikte ettirmiştir. Vahdettin'in hatıratı daha sonra gizemli bir şekilde ortadan kaybolmuştur. Bu hatırata bugün ulaşılabilseydi belki Vahdettin ile ilgili pek çok gerçek de gün ışığına çıkacaktı.

16 Mayıs 1926'da San Remo'da vefat eden son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin'in annesi Gülistü Kadın Efendi, babası ise Sultan I. Abdülmecid idi. Vahdettin'in ölümünün ardından borçlu olduğu San Remo esnafı tabutuna haciz koydurmuştu. Irak ve Hicaz krallarından alınan paralarla borçlar ödenmiş, ardından Vahdettin'in gömülebileceği bir İslam ülkesi arayışına girilmiştir. Cenaze Türkiye'ye getirilemediği için o yıllarda Fransız işgali altında bulunan Suriye seçildi. Suriye'nin o zamanki devlet başkanı aynı zamanda Sultan Abdülhamid'in kızıyla evlenip ayrılmış olan eski bir Osmanlı damadıydı. Devlet başkanı Ahmed Nami Bey cenazeyi askeri törenle karşılayarak, Şam'daki Yavuz Sultan Selim Camii'ne gömülmesini sağlamıştır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Soykan

12 Temmuz 2024 Cuma

Vahdettin gerçekten ülkeden ayrılırken devlet hazinesinden hiçbir şey götürmedi mi? Hatta gittiği yerlerde Türkiye aleyhine çalışmalar yapmamış olması doğru mu?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Soykan bey, Vahdettin'in ülkeyi terk ederken devlet hazinesinden herhangi bir şey götürmediği ve gittiği yerlerde Türkiye aleyhine çalışmalar yapmadığı konusunda tarihçiler arasında farklı görüşler bulunmaktadır. Kimi tarihçiler, Vahdettin'in ülkeyi terk ederken sadece kişisel eşyalarını aldığını ve devlete ait hiçbir mal varlığını yanında götürmediğini belirtmektedir. Ayrıca, Vahdettin'in sürgün döneminde Türkiye aleyhine açık bir faaliyet içinde bulunmadığını savunanlar da vardır. Ancak, bu konuda kesin bir yargıya varmak zordur ve farklı kaynaklar incelenerek daha kapsamlı bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Eyüp Sultan

Eyüp Sultan

5. Murat Dönemi ve Savaşları

5. Murat Dönemi ve Savaşları

20 Yüzyılda Osmanlı Devleti

20 Yüzyılda Osmanlı Devleti

Editörün Seçtiği

Osmanlı Edebiyatı

Osmanlı Edebiyatı

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Osmanlı Duraklama Dönemi

Osmanlı Duraklama Dönemi

Abdülmecit Dönemi ve Savaşları

Abdülmecit Dönemi ve Savaşları

Osmanlı Mimarisi Özellikleri ve Eserleri

Osmanlı Mimarisi Özellikleri ve Eserleri

Padişah Macunu Tarifi ve Malzemeleri

Padişah Macunu Tarifi ve Malzemeleri

Osmanlı Devleti Kuruluşu ve Yükselişi

Osmanlı Devleti Kuruluşu ve Yükselişi

Güncel

Osmanlı Hanedanı

Osmanlı Hanedanı

Güncel

Halime Sultan. Hayatı ve Ölümü

Halime Sultan. Hayatı ve Ölümü

2. Süleyman Dönemi ve Savaşları

2. Süleyman Dönemi ve Savaşları

Osmanlı Marşı Sözleri ve Özellikleri

Osmanlı Marşı Sözleri ve Özellikleri

3. Osman Dönemi ve Savaşları

3. Osman Dönemi ve Savaşları

Genç Osman Dönemi Siyasi Olaylar

Genç Osman Dönemi Siyasi Olaylar

1. Ahmet Dönemi Siyasi Olaylar

1. Ahmet Dönemi Siyasi Olaylar

Osmanlı Rus Savaşı

Osmanlı Rus Savaşı

Son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin

Son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin

3. Mehmet Dönemi Fetihler

3. Mehmet Dönemi Fetihler

Osmanlıda Veraset Sistemi

Osmanlıda Veraset Sistemi

İlk Osmanlı Parası

İlk Osmanlı Parası

Osmanlı Devleti Gerileme Dönemi

Osmanlı Devleti Gerileme Dönemi

Tekfur Nedir ve Görevleri Nelerdir?

Tekfur Nedir ve Görevleri Nelerdir?

Şehzade Mustafa Hayatı ve Öldürülmesi

Şehzade Mustafa Hayatı ve Öldürülmesi

Fatih Sultan Mehmet Hayatı ve Ölümü

Fatih Sultan Mehmet Hayatı ve Ölümü

Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler

Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler

1. İbrahim Dönemi ve Savaşları

1. İbrahim Dönemi ve Savaşları

İkinci Kosova Savaşı ve Sonuçları

İkinci Kosova Savaşı ve Sonuçları

Tanzimat Fermanı ve Sonuçları

Tanzimat Fermanı ve Sonuçları

Lale Devrinin Tarihi ve Özellikleri

Lale Devrinin Tarihi ve Özellikleri

Osmanlı Askeri Teşkilatı Nasıldı?

Osmanlı Askeri Teşkilatı Nasıldı?

3. Selim Dönemi Yapılan Yenilikler

3. Selim Dönemi Yapılan Yenilikler

3. Mustafa 3 Mustafa Dönemi ve Savaşları

3. Mustafa 3 Mustafa Dönemi ve Savaşları

Osmanlı Bayrağı Anlam ve Özellikleri

Osmanlı Bayrağı Anlam ve Özellikleri

3. Ahmet Dönemi ve Savaşları

3. Ahmet Dönemi ve Savaşları

Osmanlı Başkentleri

Osmanlı Başkentleri

Yeniçeri Ocağının Özellikleri

Yeniçeri Ocağının Özellikleri

3. Mehmet Dönemi ve Savaşları

3. Mehmet Dönemi ve Savaşları