Osmanlı Paraları
Osmanlı Devleti, 1299 yılında kurulduğundan 1923 yılına kadar çeşitli altın, gümüş ve bakır paralar kullanmıştır. Devletin ilk yıllarında Selçuklulara ait sikkeler kullanılmış, II. Murad dönemine kadar bu durum devam etmiştir.
Osmanlı Paraları Çeşitleri
- Akçe-i Büzürg: 1470 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından bastırılmış olup, 9 gram ağırlığında çok değerli bir paradır. Yaklaşık 10 akçe değerinde olduğu için "Gümüş-i Sultaniye" olarak adlandırılmıştır.
- Atik Rumî: II. Mahmud döneminde bastırılmış ve "Yazılı Mahmudiye" olarak bilinen, dört defa bastırılmış çok değerli bir paradır.
- Bürgus: Bir kuruşluk Osmanlı parası olarak bilinir ve Suriyeliler tarafından bastırılan gümüş paralara verilen isimdir. Çok küçük bir para olduğu için bu ismi almıştır.
- Cedid Eşrefi: Gümüş bir paradır ve yaklaşık 90 akçeye eşittir. III. Ahmed döneminde bastırılmış olup, paranın üzerine tuğra olarak basılmıştır. Böylece sahtekarlık önlenmiş ve alışverişlerde kolaylık sağlanmıştır.
- Cedid Rumî: II. Mahmud tarafından hüküm süresi boyunca altı kez bastırılmış ve halk arasında "Yazılı Mahmudiye" olarak bilinen paradır.
- Cedid Zincirli: 1725 yılında III. Ahmed döneminde 24 ayar altından yapılmış ve 110 dirhem ağırlığında olan paradır. İstanbul'da kurulan ilk darphanede basılmıştır.
- Cedit Osmanlı Kuruşu: III. Ahmed döneminde basılan ve "Tuğralı Kuruş" olarak bilinen, yaklaşık 120 akçe değerinde olan paradır.
- Cedid Zer-i Mahsup: II. Mustafa döneminde bastırılan Osmanlı parasıdır.
- Cedit İslâmbol: 1715 yılına ait paraların hepsine verilen isimdir. O dönemde basılan üçer kuruşluk altınları ayırmak için kullanılmıştır.
- Cihadiye (Para Birimi): II. Mahmud'un hükümranlığının ikinci yılında harp ve savaş masraflarını karşılayabilmek için bastırılan beş kuruşluk gümüş paralardır.
- Dar-ül Hilafe: II. Mahmud döneminde hac görevini yerine getirmek için Hac'a gönderilen Surre alayı için bastırılan paralardır.
- Dirhem-i Ceyyit: Osmanlı parası olarak kullanılan ve bozuk olmayan gümüş paralardır.
- Ecnebi Kuruşu: Riyal ile eş anlamlıdır. Altı yıl boyunca kullanılmış ve altın değerinde bir paradır.
- Firade: Osmanlı Devleti'nde darphanede üretilen paraların ayarlarıdır. Altın için 916, gümüş için ise 930 ayar kullanılmıştır.
- Hayriye Altını: II. Sultan Mahmud'un 21 ve 22. hükümranlık yıllarında bastırılan altın paralardır. Bu para tam, yarım ve çeyrek olarak kullanılmıştır.
- Kara Kuruş: II. Sultan Mahmud döneminde, hükümranlığının 21. yılında var olan ekonomik krizi bastırmak amacıyla bastırılan paradır.
- Ordu-yu Hümayun (Osmanlı Darphanesi): Osmanlı Devleti'nde savaş esnasında seyyar darphaneler bulunmaktaydı. Bu seyyar darphanelerde genellikle İstanbul'dan getirilen kalıplar kullanılırdı.
- Sikke-i Hasene: Osmanlı döneminde bulunan ve paralara verilen isimdir. Osmanlı Devleti'nde herhangi bir şey alınacağı zaman, nakit para verileceği zaman bu tabir kullanılmıştır.
- Sultan-i: Fatih Sultan Mehmed tarafından bastırılmış ve yaklaşık 3.5 gram ağırlığında olan klasik Osmanlı parasıdır. Bu para en uzun süre kullanılan para olmuştur. Halk arasında "altın" olarak bilinmektedir.
- Yazılı Mahmudiye: Osmanlı halkı arasında II. Mahmud tarafından basılan paraların hepsine verilen isimdir.
- Yirmilik Altın: II. Mahmud'un padişah oluşunun 26. yılında bastırılan paradır. Bu para 23 ayar olup, 1.5 dirhem ağırlığındadır.
- Zer-i Kamertab: Üzerinde ay resmi bulunan altın paralardan biridir ve Osmanlı döneminde basılmıştır.
- Zer-i Mahbub: 1787 yılında 3.5 kuruş olarak bastırılmış ve II. Mustafa tarafından basılarak Mısırlılar tarafından "Tuğralı paralar" olarak adlandırılmıştır.
- Şahi: İran ve Azerbaycan tarafında kullanılan Osmanlı parasıdır.
|
Özgenay
20 Temmuz 2024 CumartesiOsmanlı paralarının çeşitleri arasında Akçe-i Büzürg ve Sultan-i gibi paraların farklılıkları nelerdir? Hangi padişah dönemlerinde kullanılmışlardır ve değerleri nasıldır?
Cevap yazAdmin
20 Temmuz 2024 CumartesiMerhaba Özgenay,
Osmanlı paraları hakkındaki sorunuz oldukça ilginç. Akçe-i Büzürg ve Sultan-i paraları arasındaki farklılıklar genel olarak dönemlerine ve kullanımlarına göre değişiklik gösterir. Akçe, Osmanlı Devleti'nin en yaygın para birimlerinden biriydi ve çeşitli padişahlar döneminde farklı değerlerde basılmıştır. Sultan-i ise genellikle sultanların adına basılan ve daha büyük değere sahip olan paralardır.
Akçe-i Büzürg, genellikle daha büyük değerli akçeleri ifade eder ve çoğunlukla belirli bir padişah dönemine özgü olabilir. Sultan-i paralar ise sultanların saltanat dönemlerinde basılır ve genellikle altın veya gümüş gibi değerli madenlerden yapılırdı. Değerleri, dönemdeki ekonomik koşullara, madenlerin saflığına ve paraların ağırlığına bağlı olarak değişiklik gösterirdi.
Her iki para biri de, Osmanlı Dönemi'nin farklı ekonomik ve sosyal yapısını yansıtan önemli birer tarihi belge niteliğindedir. Umarım sorunuzun cevabı sizin için yeterli olmuştur.
Sevgilerle,