5. Murat'ın Hayatı 5. Murat, 21 Eylül 1840 tarihinde dünyaya gelmiş, Osmanlı İmparatorluğu'nun 33. padişahı ve 112. İslam halifesi olarak tarihe geçmiştir. Annesi Şevkefza Kadın Efendi, babası ise Sultan Abdülmecid'dir. Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilmesiyle, 30 Mayıs 1876 tarihinde 93 gün sürecek olan saltanatı başlamıştır. Ancak akli melekelerinin yerinde olmadığı iddiaları üzerine, 31 Ağustos 1876 tarihinde tahttan indirilmiştir. Bu kısa saltanat süresi, Osmanlı tarihinin en kısa süren padişahlığı olarak kaydedilmiştir. Sultan Abdülmecid'in ilk oğlu olması nedeniyle, eğitimi ve öğretimine büyük özen gösterilmiş olan 5. Murat, veliaht olarak görülmekteydi. Eğitimini alimlerden aldığı fen dersleri ve Doğu kültürü ile zenginleştirmiştir. Ayrıca Fransızca öğrenmiş ve piyano dersleri almıştır. Müzik alanında çok sayıda beste yapmıştır. Tahta çıkmadan önce babasıyla birlikte yaptığı Avrupa seyahatinde, Galler Prensi ile yakın ilişkiler kurmuştur. Veliahtlık döneminde Kurbağalıdere Köşkünde rahat bir yaşam sürmüştür. 5. Murat'ın Saltanatı ve Tahttan İndirilmesi 5. Murat'ın saltanatı, Beyazıt'ta bulunan Seraskerlik binasında yapılan biat töreniyle başlamış ve Dolmabahçe Sarayı'ndaki törenle taçlanmıştır. Ancak, saltanatı sırasında yaşanan çeşitli olaylar ve psikolojik sorunlar nedeniyle akli dengesi bozulmuş ve uzun bir tedavi sürecine girmiştir. Bu nedenle, 31 Ağustos 1876 tarihinde tahttan indirilmiş ve yerine kardeşi 2. Abdülhamid geçirilmiştir. Daha sonra yeniden tahta çıkarılmak istense de, 2. Abdülhamid'in baskıları nedeniyle bu girişimler sonuçsuz kalmıştır. 5. Murat, ailesi ile birlikte zorunlu bir yaşam sürmeye mecbur bırakılmıştır. Akıl sağlığının düzelmesiyle birlikte, Ali Suavi Vakası sonrasında Çırağan Sarayı'nın harem bölümüne gönderilmiştir. Çırağan Sarayı'ndaki Yaşamı ve Ölümü Akıl sağlığının düzeldiği yönünde söylentiler çıkınca, 5. Murat hakkında daha sıkı tedbirler alınmaya başlanmıştır. Dış dünya ile tüm bağlantısı kesilerek, Çırağan Sarayı'nda ailesi ve maiyetiyle birlikte bir yaşam sürmüştür. Etrafındakilerle birlikte 'Çırağanlılar' olarak anılmaya başlamışlardır. Bu dönemde müzikle ilgilenmiş ve besteler yapmıştır. 28 yıl süren bu zorlu dönemde ailesinde kayıplar ve yeni doğanlar olmuştur. 5. Murat, şeker hastalığı ve kanlı basur gibi rahatsızlıklar nedeniyle 29 Ağustos 1904 tarihinde Çırağan Sarayı'nda vefat etmiştir. Cenazesi Topkapı Sarayı'na nakledilerek Hırka-i Saadet Dairesi'nde yıkanmış ve Sirkeci'ye cenaze namazı için getirilmiştir. Alınan önlemlere rağmen halkın taşkınlıkları önlenememiştir. Cenazesi, Yeni Cami'deki Turhan Valide Sultan Türbesi'nde inşa edilmiş olan Cedid Havatin Türbesi'ne defnedilmiştir. 5. Murat'ın Sanata Katkıları 5. Murat, sadece siyasi hayatı ile değil, sanata olan ilgisiyle de dikkat çekmiştir. Özellikle müzik alanında yaptığı bestelerle tanınmıştır. Piyano çalma konusundaki yeteneği ve müzik eğitimi, onun çok sayıda beste yapmasına olanak tanımıştır. Bu besteler, Osmanlı saray müziğinin önemli eserleri arasında yer almıştır. Ayrıca, Avrupa seyahati sırasında batı müziği ile tanışmış ve bu alandaki bilgisini de geliştirmiştir. Sonuç 5. Murat, Osmanlı İmparatorluğu'nun en kısa süre tahtta kalan padişahı olmasına rağmen, hem siyasi hem de sanatsal anlamda önemli izler bırakmıştır. Kısa süren saltanatının ardından yaşadığı zorlu döneme rağmen, müzikle ilgilenmiş ve sanatçı kişiliğini korumuştur. Akli dengesi ile ilgili yaşadığı sorunlar nedeniyle tahttan indirilmiş olsa da, Osmanlı tarihinde unutulmaz bir yere sahiptir. |