Abdülaziz, Osmanlı Devleti'nin 32. Padişahı ve İslamiyet'in 111. Halifesidir. Babası II. Mahmut olan Abdülaziz'in ağabeyi Abdülmecit'tir. Tahta 31 yaşında ağabeyinin ölümünden sonra geçen Abdülaziz, 15 yıl boyunca saltanat sürmüştür. Yakın zaman padişahlarından biri olan Abdülaziz, bilekleri kesilmiş bir şekilde ölü bulunarak intihar süsü verilmiş bir cinayete kurban gitmiştir.

Abdülaziz, Osmanlı Devleti'nin zor zamanlarında tahta geçmiş bir padişahtır. Kanuni Sultan Süleyman'dan sonra gerilemeye başlayan devletin bu düşüşü, Abdülaziz döneminde de devam etmiştir. Bu nedenle Abdülaziz, devleti yeniden canlandırmak için birtakım çalışmalar yapmıştır. Özellikle donanma üzerine yoğunlaşmış ve bu alanda modernizasyon çalışmaları yapmıştır. Avrupalı devletlerden alınan kredilerle donanma yenilenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, ordunun ihtiyaçlarını modern olarak karşılamak amacıyla son model top ve tüfekler getirilmiştir. Bu sayede ordunun gücü artırılmıştır.

Abdülaziz, sadece yaptığı yenilik çalışmaları ile değil, aynı zamanda dış seyahatleri ile de dikkat çeken bir Osmanlı padişahıdır. Yavuz Sultan Selim'den sonra Mısır'a ziyarette bulunan ilk ve tek Osmanlı padişahı olan Abdülaziz, aynı zamanda eyaletlere ve Batı Avrupa'ya da ziyarette bulunmuştur. III. Napolyon döneminde Fransa'da bir sanat sergisine katılmış, İngiltere, Macaristan, Belçika, Almanya ve Avusturya'yı da ziyaret etmiştir.

Abdülaziz'in bu ziyaretlerinin temel amacı, Avrupa ile iyi ilişkiler kurmaktır. Bu ziyaretler, Tanzimat Fermanı ile başlayan Batılılaşma sürecinin bir parçasıdır. Bu anlamda Anadolu'da yeni vilayetler kurulmuş, İstanbul Üniversitesi Fransız eğitim sistemine göre yeniden düzenlenmiştir. Ulaşım alanında da ilerleme kaydedilmiş ve bugünkü Sirkeci Garı'nın temelleri atılmıştır.

Abdülaziz dönemindeki diğer ıslahat çalışmaları şunlardır:

Abdülaziz dönemindeki önemli olayların başında Balkan isyanları gelmektedir. Bu isyanların destekleyicisi, Osmanlı'nın düşmanları olan Avrupa devletleri ve Rusya'dır. Bu devletlerin kışkırtmaları sonucunda Balkan devletleri Osmanlı'ya karşı ayaklanmışlardır. Bu isyanlar içinde en önemlileri Karadağ İsyanı ve Eflak-Boğdan İsyanı'dır. Eflak-Boğdan isyanı ile birlikte Romanya'nın temelleri atılmıştır. Ayrıca Sırbistan'da çıkan olaylar da Balkan isyanları kapsamında yer almıştır.

Abdülaziz döneminde yaşanan bir diğer olay ise Girit Ayaklanması ve buna istinaden yapılan Girit Nizamnamesi'dir. Bu ayaklanma sonucunda, nizamnameye rağmen Girit kaybedilmiştir. Abdülaziz'in tahttaki son yıllarında meydana gelen Hersek İsyanı ve Bulgar İsyanı, Abdülaziz'in darbe ile tahttan indirilmesine neden olmuştur. Tahttan indirilen Abdülaziz, Feriye Sarayları'nda bilekleri kesilmiş bir şekilde ölü bulunmuştur. Ancak bu ölüm son derece şüphelidir. Günümüzde yapılan araştırmalar, bir insanın iki bileğini de keserek intihar etmesinin mümkün olmadığını göstermektedir. Ayrıca Osmanlı padişahları, bu zamana kadar kanı akıtılmadan öldürülmüş ya da ölmüşlerdir. İntihar dahi etseler, bunu zehir ile yapmışlardır. Bu nedenle Abdülaziz'in ölümü intihar olarak değil, infaz olarak değerlendirilmektedir.