Islahat Fermanı Sonuçları

Islahat Fermanı:

18 Şubat 1856 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu halkı güne davul sesleriyle uyandı. Bu sesler, "hasta adam" konumundaki Osmanlı İmparatorluğu'nda önemli bir duyurunun işaretiydi. Tellal, gür sesiyle halka seslendi: "Islahat Fermanı".

Islahat Fermanı'nın halka duyurulduğu tarihlerde Osmanlı İmparatorluğu ciddi yaralar almış ve Avrupa ülkelerindeki gelişmelerden uzak kalmıştı. Böyle güçlü ve ihtişamlı bir imparatorluğun düştüğü bu kötü durumdan kurtulmak için anahtarın Islahat Fermanı olduğu düşünülmüştü. Sultan Abdülmecid'in Islahat Fermanı'nı yayınlamasının sebebi ise; savaşlarla boğuşmuş Osmanlı İmparatorluğu'nun azınlıklarla uğraşacak gücü kalmamasıydı. Azınlık isyanlarını azaltmak ve toplumdaki eşitlikleri sağlamak amacıyla Islahat Fermanı yayınlanmıştı.

Islahat Fermanı Maddeleri

Herkes şirket kurabilecektir.
Mahkemelerde Müslüman ve Gayrimüslimler eşit haklara sahip olacak, herkes kendi dininde yemin edebilecektir.
Hapishaneler ıslah edilecektir.
Gayrimüslimler askeri okullara gidebilecek ve devlet memuru olabileceklerdir.
İşkence ve dayak kaldırılacaktır.
Vergi toplama işlemlerinde çeşitli değişiklikler yapılacak, iltizam usulü kaldırılacaktır.
Cizye ve haraç kaldırılacaktır.
Herkes kendi dininin ibadetini rahatça yerine getirebilecektir.
Gayrimüslimlere büyük ölçüde dini haklar verilecek ve okul, banka gibi kuruluşlar açabilecektir.
Müslümanlıktan ayrılma cezası kaldırılacaktır.
Müslüman ve Gayrimüslimler kanun önünde eşit sayılacaktır.

Islahat Fermanı'nın Sonuçları

Islahat Fermanı, Müslümanlardan çok gayrimüslimlere yönelik maddeler içerir. Bu durum, Müslümanlarla gayrimüslimleri birbirine düşürmüştür.
Islahat Fermanı, Osmanlı'da milliyetçi kesimlerin oluşmasını sağlamıştır. Bu milliyetçi kesimler, gayrimüslimlere düşman olup Osmanlı'da iç karışıklık çıkarmışlar ve imparatorluğun erken dağılmasına sebep olmuşlardır.
Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetim kadrosuna girmeye hak kazanan gayrimüslim memurlar, daha sonra Avrupalı devletlere yardım etmiş ve Osmanlı Devleti hakkında istihbarat vermişlerdir.
Bu dönemde açılan yabancı okullar, daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'na büyük dertler açacaktır.
Gayrimüslimler, artık yerel yönetimlerde görev alabilmektedir. Bu, iyi bir eşitlik olarak gözükse bile, gayrimüslim nüfusun fazla olduğu kesimlerde yönetimi ele geçirerek iç karışıklıklar çıkarmışlardır.
Yabancılar vergilerini düzgün ödemeleri halinde mal ve mülk alabilecek olmaları, daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun başına büyük dertler açmış; yabancı sermayeye satış oldukça artmıştır.

Islahat Fermanı, 18 Şubat 1856'da duyurulduğunda amacı halk arasında eşitlik sağlamaktı. Ancak Islahat Fermanı, bu eşitliğe ulaşamamış; ulaşamadığı gibi gayrimüslimleri güçlendirip daha çok iç karışıklık çıkmasına sebep olmuştur.