Kanuni sultan süleyman döneminde safevilerle ne oldu?

Kanuni Sultan Süleyman dönemi (1520-1566), Osmanlı İmparatorluğu'nun en parlak dönemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde, Osmanlı İmparatorluğu, askeri, siyasi ve kültürel alanda büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Bu süreçte Safevî Devleti ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki ilişkiler, zaman zaman çatışmalara ve savaşlara sahne olmuştur. Bu makalede, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Safevîlerle olan ilişkiler detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Safevîler, 16. yüzyılda İran'da kurulan ve Şii İslam'ı devletin resmi dini olarak benimseyen bir hanedandır. Bu dönemde, Safevîler, özellikle Şii inançlarını yaymak ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Sünni otoritesine karşı bir alternatif oluşturmak amacıyla faaliyet göstermişlerdir. Safevîler ve Osmanlılar arasındaki gerilim, her iki devletin farklı mezheplere dayanan inançlarının yanı sıra, siyasi ve ekonomik nüfuz mücadelesinden de kaynaklanmaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu ile Safevîler arasındaki ilişkiler, Sultan Yavuz Selim döneminde (1512-1520) başlamıştır. Yavuz Selim, Safevîlerin Şii propagandalarına karşı Sünni İslam'ı destekleyerek, bu iki devlet arasında düşmanlığın zeminini hazırlamıştır. Yavuz Selim'in 1514'teki Çaldıran Savaşı ile Safevî Devleti'ni mağlup etmesi, Osmanlıların doğudaki en büyük rakipleriyle olan ilişkilerinin başlangıcını simgeler. Ancak Kanuni Sultan Süleyman döneminde bu ilişkiler yeni bir ivme kazanmıştır.

Kanuni Sultan Süleyman, tahta çıkmasının ardından Safevî Devleti ile olan gerilimi artırmıştır. 1533 yılında, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında meydana gelen ilk savaş, 1533-1535 yılları arasında süren Osmanlı-Safevî Savaşı olarak bilinir. Bu savaş, Osmanlıların Doğu'daki sınırlarını güvence altına almak amacıyla gerçekleştirilmiştir.

• Savaşın Sebepleri
• Safevîlerin Şii propagandası: Safevîler, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Şii propagandası yaparak, bölgede Sünni nüfuzu sarsmayı hedeflemişlerdir.
• Sınır İhtilalleri: Osmanlı ve Safevî sınırındaki küçük çatışmalar da bu savaşın sebepleri arasında yer almıştır.

Savaş sonucunda Osmanlı İmparatorluğu, önemli toprak kazançları elde etmiş ve Tamışkan, Tahran gibi stratejik bölgeleri kontrol altına almıştır. Ancak bu durum, Safevîler için büyük bir tehdit oluşturmuş ve Osmanlıların doğudaki güçlerini artırmasına yol açmıştır.

Osmanlı-Safevî çatışmaları, 1548 yılında tekrar alevlenmiştir. Bu süreçte, Kanuni Sultan Süleyman, Safevîlerle olan ilişkileri daha da güçlendirmek ve doğudaki sınırları güvence altına almak amacıyla ikinci bir sefere çıkmıştır.

• Savaşın Gelişimi: Osmanlı ordusu, 1548'de Safevî topraklarına girmiş ve önemli zaferler kazanmıştır.
• Sonuçlar: Bu savaş sonucunda, Osmanlı İmparatorluğu, 1555'te Amasya Antlaşması'nı imzalayarak Safevîlerle olan sınırları belirlemiş ve barış sağlanmıştır.

Amasya Antlaşması ile birlikte, Osmanlı ve Safevî Devletleri arasında 20 yıl süren bir barış dönemi başlamıştır. Bu antlaşma, her iki taraf için de önemli bir siyasi denge sağlamıştır.

Kanuni Sultan Süleyman dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun hem askeri hem de siyasi alanda önemli zaferler kazandığı bir dönemdir. Safevîlerle olan ilişkiler, bu dönemde sık sık çatışmalara sahne olmuş, ancak sonunda diplomatik yollarla çözülmüştür. Amasya Antlaşması, iki büyük devlet arasındaki ilişkilerin düzenlenmesinde önemli bir adım olmuştur. Kanuni Sultan Süleyman'ın liderliği altında Osmanlı İmparatorluğu, Safevîler karşısında güçlenmiş ve doğu sınırlarını güvence altına almıştır.