Sultan Alparslan, 20 Ocak 1029 yılında doğmuş ve 24 Kasım 1072 yılında vefat etmiştir. Büyük Selçuklu Devleti'nin ikinci sultanı ve önemli bir Türk hükümdarıdır. Sultan Alparslan, devletine askeri alanda büyük katkılarda bulunmuş ve Orta Asya'dan Anadolu'ya gelen Türklere askeri beceriler kazandırmıştır. Asıl adı Muhammed olan Alparslan, bu unvanı cesaret ve kahramanlıkları nedeniyle almıştır.

Sultan Alparslan'ın babası Horasan Valisi Çağrı Bey ve amcası Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey'dir. Çağrı Bey ve Tuğrul Bey, Büyük Selçuklu Devleti'nin önemli kurucularındandır. Zor dönemlerde Çağrı Bey ve Tuğrul Bey, Alparslan'ı büyük bir titizlikle yetiştirmişlerdir. Bu nedenle Alparslan'ın çok yiğit bir savaşçı olduğu söylenir. Sultan Alparslan, küçük yaşlarda at binmeyi ve ok atmayı öğrenmiştir. Gençlik yıllarında arkadaşlarıyla bir birlik kurmuş ve Dandanakan Savaşı gibi önemli savaşlara katılmıştır. Bu başarıları sayesinde gençlik yıllarında herkesin dikkatini çekmiştir. Babası Çağrı Bey'in ölümünden sonra Sultan Alparslan, Horasan valiliğini üstlenmiştir.

1063 yılında amcası Tuğrul Bey öldükten sonra Büyük Selçuklu Devleti'nde taht kavgaları başlamıştır. Tuğrul Bey'in oğlu olmadığı için vasiyetinde kardeşi Çağrı Bey'in oğullarından Süleyman'ın tahta geçmesini istemiştir. Büyük Selçuklu Devleti'nin veziri Amid-ül-Mülk bu vasiyeti yerine getirerek Süleyman'ı Rey kentinde tahta çıkarmıştır. Ancak Çağrı Bey'in diğer oğulları bu durumu kabul etmemişlerdir. Alparslan ve Kutalmış, Rey kentini kuşatmışlardır. Bu esnada Kutalmış ölmüştür. Daha sonra Alparslan, Rey şehrinde tahta çıkmış ve vezir Amid-ül-Mülk'ü azlederek yerine Nizamülmülk'ü tayin etmiştir.

Sultan Alparslan, ilk seferini Gürcistan ve Doğu Anadolu'ya yapmıştır. Bu seferde yanında oğlu Melikşah ve veziri Nizamülmülk bulunuyordu. Bizans'ın Kars tarafındaki topraklarını ele geçirmiştir. Bu fetih sayesinde Abbasi halifesi, Sultan Alparslan'a "fetihlerin babası" anlamına gelen Ebu'l-Feth unvanını vermiştir. Sultan Alparslan, Bizans Devleti'ne karşı birçok sefer düzenlemiş ve bu seferlerde büyük başarılar elde etmiştir. Bu başarıları Sultan Alparslan'ı korkulan ve saygı duyulan bir hükümdar haline getirmiştir.

Sultan Alparslan, Karahanlı Devleti'ne karşı bir sefer düzenlemiştir. Ceyhun Nehri'ni geçtikten sonra bu sefer sırasında Yusuf El-Harezmi adında bir kale kumandanı tarafından hançerlenerek öldürülmüştür. Sultan Alparslan'ın ölümü, Büyük Selçuklu Devleti için büyük bir kayıp olmuştur. Ancak onun bıraktığı miras, Türk ve İslam dünyası için büyük önem taşımaktadır. Sultan Alparslan, tarihteki önemli zaferleri ve yönetim becerileri ile anılmaktadır.