Osmanlı'da Eğitim Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim, bireylerin belirli bir konuda veya bilim dalında yetiştirilmeleri ve mevcut yeteneklerinin, bilgilerinin geliştirilmesi amacıyla yapılan faaliyetlerdir. Eğitim, öğretim faaliyetlerinden de yararlanarak amacına ulaşmayı hedefler. Bu nedenle öğretim, eğitimin bir parçası olarak kabul edilir. Osmanlı'da "talim" ve "tedris" gibi terimlerle ifade edilen öğretim, belirli bir amaca yönelik olarak gerekli bilgilerin öğretilmesi işidir. Buna göre, eğitim ve öğretimin amacı, insanlara gerekli bilgi, kültür ve belirli davranışları kazandırmak olarak tanımlanabilir. Osmanlı'da Eğitimin Temel İlkeleri Osmanlı'da eğitimin iki ana düşüncesi bulunmaktaydı:
Osmanlı'da Askeri ve İlmî Eğitim Osmanlı'da eğitim, birçok alanda gerçekleştirilmiştir. Bunlardan biri de askeri ve ilmî alanlardaki eğitimdir. Askeri sınıfa insan yetiştirmek amacıyla Topkapı Sarayı'nda bulunan Enderun Mektebi önemli bir yer tutar. Bu mektebe girebilmek için Galatasaray, Edirne Sarayı ve İbrahim Paşa Sarayı gibi saray okullarından mezun olmak gerekiyordu. Bu okullara devşirme yöntemi ile, yani Osmanlı Devleti'nin fethettiği bölgelerdeki yetenekli Hristiyan çocukları sıkı bir eğitimden geçirerek üstün bir asker ve bürokrat yetiştirme sistemi, öğrenci alınırdı. Enderun Mektebi'ni bitirenler, Kaptan-ı Derya, Yeniçeri Ağası, Beylerbeyi, Vezir ve Sadrazam gibi askeri sınıfların kademelerinde görev yapabilirlerdi. İlmiye sınıfı ise medreselerden yetişiyordu. Medreselerden mezun olanlar kadılık, müftülük, nişancılık, defterdarlık ve cami hizmetlerinde görev alabilirlerdi. Sübyan Mektepleri Osmanlı'da eğitimin ilk adımı sübyan mektepleriydi. Bu mekteplere mahalle mektepleri de denirdi ve her mahallede bulunurdu. Günümüzdeki karşılığı ilkokullar olan bu mektepler, medreselere başlangıcın temelini oluştururdu. 5-6 yaşına gelmiş çocuklar bu okullara giderdi. Bu okullarda eğitim verebilmek için özel bir yeteneğe sahip olmak gerekmiyordu; okuma-yazma bilen ve ders vermeye uygun olan herkes bu okullarda ders verebilirdi. Sübyan mekteplerinin belirli bir süresi ve sınıfı yoktu; her çocuk öğrenmesi gereken şeyleri öğrenene kadar okullara devam ederdi. Bu mekteplerde alfabe, okuma, yazma, dört işlem ve dini bilgiler verilirdi. Medreseler Medreseler, orta ve yüksek öğretim kurumlarının temelini oluştururdu. Medrese kelimesi anlam olarak talebenin ilim öğrendiği yer anlamına gelir. Medreseler genel anlamda sübyan mekteplerinin üstünde eğitim-öğretim yapan orta ve yüksek öğrenim kurumlarıydı. İlk Osmanlı medresesi 1330 yılında İznik'te Orhan Bey tarafından yaptırılmıştır. Medreselerde okutulan dersler arasında Kuran, Hadis, Fıkıh ve Kelam dersleri bulunurdu. Osmanlı'da eğitim, medreselerde din ağırlıklı olarak gerçekleşirdi. Osmanlı'da Eğitimde Yenilikler Zamanla Osmanlı'da eğitimde bazı gelişmeler yaşandı. Daha önceden kızlar okula gitmezken, açılan kız rüştiyesi ile kızlar da eğitim ve öğretim görmeye başladılar. Bu gelişme, Türk eğitim tarihinde önemli bir adımdır. Daha sonra, günümüzde Siyasal Bilgiler Fakültesi olarak bilinen Mekteb-i Mülkiye açılmıştır. 1868'de de halen günümüzde öğrenci yetiştiren Galatasaray Lisesi açılmıştır. Fakir ve kimsesiz çocukların eğitim ve öğretim masraflarını karşılamak üzere Darüşşafaka kurulmuştur. 1856 Islahat Fermanı ve Eğitim 1856 yılındaki Islahat Fermanı ile Osmanlı'da eğitim alanında bazı değişiklikler yapılması öngörülmüştür. Hristiyan ve Müslüman tüm Osmanlı halkının eşit şartlar altında eğitim faaliyetlerinden faydalanması ve bu suretle Osmanlı birliğinin sağlanması amaçlanmıştır. |
.jpg "Orhan Gazi Hayatı")
.jpg "Yavuz Sultan Selim")
.jpg "3. Murat Dönemi ve Savaşları")
Berşe
12 Temmuz 2024 CumaOsmanlı İmparatorluğu'nda eğitimin amacı ve yapısı nasıldı? Enderun Mektebi'ne girmenin şartları nelerdi ve mezunları hangi görevlere gelebilirdi? Ayrıca, medreselerin eğitim sistemindeki yeri ve önemi hakkında bilgi verebilir misiniz?
Cevap yazAdmin
12 Temmuz 2024 CumaBerşe, Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim sistemi, devleti ve toplumu ayakta tutacak bireyler yetiştirmeyi amaçlıyordu. Eğitim, saray eğitimi, medrese eğitimi ve halk eğitimi olarak üç temel başlıkta incelenebilir. Saray eğitimi kapsamında Enderun Mektebi önemli bir yere sahipti. Enderun Mektebi'ne girebilmek için zeka, fiziksel uygunluk ve ahlaki değerler gibi bir dizi kriter aranıyordu. Bu okulda yetişen öğrenciler devletin yönetim kademelerinde önemli görevlere getirilebiliyordu, örneğin sadrazam, vezir veya diğer yüksek devlet memurlukları gibi.
Medreseler ise din, bilim ve hukuk alanlarında eğitim veriyordu. Osmanlı medreseleri, özellikle dini ilimlerin öğretilmesinde merkezi bir rol oynuyordu ve bu nedenle önemliydi. Medreselerden mezun olanlar genellikle kadı, müderris veya imam gibi dini ve hukuki görevlerde bulunuyordu. Medrese eğitimi, Osmanlı'nın sosyal yapısında ve devletin işleyişinde büyük bir rol oynuyordu.