Hüma Hatun, Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli figürlerinden biri olup, Fatih Sultan Mehmed'in annesidir. Tarihçiler arasında Hüma Hatun'un kimliği konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bazı tarihçiler, Hüma Hatun'un İsfendiyaroğulları'ndan Taceddin İbrahim Bey'in kızı Hatice Halime Hatun olduğunu belirtirken, Avrupalı tarihçiler ise Hüma Hatun'un Sırbistan Kralı Branković ile Irene Komninos'un kızı Mara olduğunu ileri sürmektedir. Ayrıca, bazı iddialara göre Hüma Hatun'un Stella adında bir İtalyan veya Fransız prensesi olduğu yönünde delile dayanmayan görüşler de bulunmaktadır. Ancak kabul gören görüşe göre, Hüma Hatun'un II. Murad'ın hanımı ve Fatih Sultan Mehmed'in validesi olduğu görülmektedir.

Fatih Sultan Mehmed'in annesinin kimliği, türbesinde bulunan bilgilere göre gizemini korumaktadır. Fatih Sultan Mehmed'in annesi 1449 yılında vefat etmiş ve Bursa'ya defnedilmiştir. Bu nedenle, Hüma Hatun'un Taceddin İbrahim Bey'in kızı Hatice Halime Hatun olması mümkün değildir. Zira Hatice Halime Hatun, II. Beyazıd döneminde yaşamış ve ölümünün 1500 yılından sonra olduğu bilinmektedir. Bu nedenle, Hatice Halime Hatun'un Fatih'in annesi olması olanaksızdır.

Sırp Kralı Branković'in kızı Mara Hatun'un da Fatih Sultan Mehmed'in annesi olamayacağı anlaşılmaktadır. II. Murad ile Mara Hatun, 1435 veya 1437 yılında evlenmişlerdir. Ancak, Fatih Sultan Mehmed 1432 yılında doğduğuna göre, Mara Hatun onun annesi olamaz. Fatih Sultan Mehmed, babası vefat ettikten sonra "ana" dediği Mara Hatun'u devlet adamlarından biriyle evlendirmek istemiş, ancak Mara Hatun, Serez'de bulunan manastıra çekilmiştir. Bu bilgiler ışığında, Hüma Hatun'un Mara Hatun olmadığı anlaşılmaktadır.

Peçevi Tarihi ve Bursa mahkeme sicillerine göre, Fatih Sultan Mehmed'in annesi Hüma Hatun'dur. Hüma Hatun'un baba adı Abdullah olarak kaydedilmiştir ve kendisinin cariyelikten geldiği, büyük olasılıkla Kafkas asıllı olduğu düşünülmektedir.

Hüma Hatun, 1432 yılında oğlu Mehmed'i Edirne Sarayı'nda doğurmuştur. Mehmed'in çocukluk dönemi Edirne Sarayı'nda geçmiş, annesi Hüma Hatun ve süt annesi Hundi Hatun, onun yetişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Mehmed, 11 yaşındayken Manisa'ya vali tayin edilmiş ve annesi Hüma Hatun ile birlikte Manisa'ya gitmiştir.

Manisa Sancak Beyliği'ne getirilen Şehzade Mehmed, aynı zamanda ağabeyi olan Amasya Valisi Şehzade Alaaddin'i kaybetmiştir. Bu nedenle, tahtın tek veliahdı haline gelmiştir. Babası II. Murad, 1444 yılında büyük oğlunu kaybettiği ve buhranlı yıllar geçirdiği için tahtı oğlu Mehmed'e bırakarak Manisa'ya çekilmiştir.

Hüma Hatun, oğlu Mehmed'in 12 yaşında ilk saltanatını görme şansına sahip olmuştur. Edirne Sarayı'nda valide sultan olarak yer almıştır. Ancak, iki yıl sonra II. Murad yeniden tahtı geri alınca, Mehmed annesi Hüma Hatun ile birlikte Manisa'ya çekilmiştir.

Hüma Hatun, daha sonra İstanbul'u fethedecek ve Peygamber Efendimizin övgüsüne mazhar olacak olan oğlunun ikinci defa tahta çıkışını görememiştir. Yaşamı, bazı tarihçilere göre 1449 yılında sona ermiştir. Hüma Hatun'un türbesi, Bursa Hatuniye Türbesi diye bilinen Bursa Muradiye Camii'nin doğu tarafında yaklaşık yüz metre ileridedir. Türbeyi, 1449 Eylül ayında Şehzade Mehmed babası hayatta iken yaptırmıştır. Türbeye Hatuniye Türbesi denmektedir. Hüma Hatun'un 1449 yılında öldüğü kesin değildir; bu tarih, türbenin yapım tarihi mi yoksa Hüma Hatun'un ölüm tarihi mi olduğu hala tartışmalıdır.