Tımar Sistemi Tımar Sistemi, Osmanlı Devleti döneminde uygulanan toprak yönetim şekillerinden biridir. Osmanlı Devleti, miri arazileri (kamu arazileri) "sipahi" adı verilen devlet bünyesindeki kişilere maaş olarak tahsis etmiştir. Bu kişiler, aldıkları topraklardaki halkı besleyerek ve asker yetiştirerek devlete asker sağlamakta ve devletin denetimini sağlamaktadırlar. Tımar sahibi olacak kişinin asker kökenli olması gerekmektedir. Tımar Sistemi, Tanzimat Fermanı ile kaldırılmıştır. Tımar Sisteminin Uygulandığı Yerler Osmanlı Devleti'nde Tımar Sistemi genellikle Rumeli Bölgesi, Bosna, Mora, Teselya, Trakya, Batı ve Orta Anadolu bölgelerinde uygulanmıştır. Nadir olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da, Halep, Şam, Irak, Arabistan, Mısır ve Garp Ocakları'nda da uygulanabilmektedir. Tımar Sisteminin Osmanlı Devleti'ne Faydaları Tımar Sistemi, Osmanlı Devleti'ne tarımsal üretim anlamında fayda sağlamıştır. Sipahi askerlerinin desteği ile Osmanlı Devleti savaşlarda da avantaj elde etmiştir. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin taşradaki otoritesini temsil etmişlerdir. Tımarlı sipahiler atlı birlikler olup, ok, yay ve mızrakla savaşlarda Osmanlı ordusuna destek vermişlerdir. Tımar Sistemi, Osmanlı Devleti'nin tarım arazilerinde vergi toplama zorunluluğunu ortadan kaldırmıştır. Sipahiler, sahip oldukları topraklardan topladıkları vergilerle hem kendi maaşlarını almışlar hem de devlete asker yetiştirmişlerdir. Tımar Sistemi, Osmanlı Devleti'nin taşradaki kolu olmuştur. Tımar Sisteminde Halkın Durumu Tımar Sistemine dahil edilen bölgelerde yaşayan halk, bulundukları yerden ayrılamazlardı. Eğer bir köylü bulunduğu yerden ayrılmak isterse sipahiye tazminat ödemek zorundaydı. Buna "çift bozan akçesi" denir. Eğer köylü kaçarak toprağını terk ederse, sipahi tarafından on veya on beş yıl kadar zorla toprağında tutulurdu. Tımar Sisteminin Kaldırılması Tımar Sistemi de birçok askeri sistem gibi ateşli silahlarla birlikte önemini kaybetmiştir. 16. yüzyılda Avusturya cephesinde ateşli silahların kullanılması, atlı süvari ve sipahileri zayıf göstermiştir. Bu sayede yeniçerilerin de önemi artmıştır. Ancak bu durum Osmanlı Devleti'ni maddi anlamda zora sokmuştur. Yeniçeri birliklerinin sayısının giderek artması ile Osmanlı Devleti'nin nakit ihtiyacı da artmıştır. Bunun üzerine devlet, Tımar Sistemi'nin yerine anında fazla para getirecek olan İltizam Sistemi'ni tercih etmiştir. Tımar Sistemi'nin içinde yer alan toprakların büyük kısmını İltizam Sistemi'nde kullanmış, fiili olarak sonlandırmasa da 19. yüzyıl başına kadar Tımar Sistemi'nden vazgeçmemiştir. 1839 yılında Tanzimat Fermanı ile birlikte de tamamen kaldırılmıştır. |