III. Murad, 4 Temmuz 1546 tarihinde Manisa'da doğmuş olup, 91. İslam halifesi ve 12. Osmanlı padişahıdır. Babası II. Selim, annesi ise Nurbanu Sultan'dır. Şehzadeliğinde iyi bir eğitim alarak Farsça ve Arapça öğrenmiştir. 1558 yılında babası Karaman valiliğine, kendisi ise Alaşehir sancakbeyliğine atanmıştır. Babasının padişahlığı döneminde Manisa sancakbeyliğine atanmış ve babasının vefatıyla 22 Aralık 1574 tarihinde saltanatı başlamıştır.

III. Murad'ın padişah olmasıyla birlikte beş kardeşi öldürülmüştür. Saltanatı süresince veziriazam Sokullu Mehmed Paşa'nın etkisinde kalmıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Fransızlarla iyi ilişkiler kurulmuştu. Fransız tahtının boşalması nedeniyle, Lehistan'daki iktidara Erdel beyi Bathary getirilmiştir. Lehistan ile gerekli antlaşmalar yapılarak, kuzey sınırı güvence altına alınmıştır. Tahta çıktığında Kuzey Afrika kıyılarında alınmayan Fas'ın Osmanlı topraklarına katılması amacıyla, 1578 yılında bir sefer düzenlenerek Fas ele geçirilmiş ve Portekiz gücü kırılmıştır.

1584 yılında Trablus valisi Ramazan Paşa'nın ailesinin bulunduğu gemiye Kefalonya civarında Venediklilerin saldırı düzenlemesi, iki ülke arasındaki barışı bozmuştur. Venedik'e ültimatom veren III. Murad, Venediklilerin barışı bozmak istememesi üzerine sorunu çözmüştür. Kapitülasyonlardan beri Osmanlı limanlarında serbest ticaret yapan Fransızların bu hakları III. Murad döneminde de devam etmiştir. İngiltere'nin de bu haktan yararlanmak istemesi, Osmanlılar için bir fırsat olmuştur. Papa'nın ambargosunu kırabilmek için, İngiltere'ye de bu hakkı vermiştir. Artık Akdeniz'de Fransız ve İngiliz rekabeti başlamıştır. Bu rekabet Osmanlılar için siyasi açıdan olumlu olmuştur.

Şah İsmail'in ölümüyle İran'da taht kavgaları başlamıştır. Bundan faydalanan Van beylerbeyi İran'a saldırı düzenlemiştir. İlk savaş 1577-1589 yılları arasında on iki yıl sürmüş, Gürcistan fethedilmiştir. Tiflis 1578 yılında Osmanlı vilayeti yapılmış, Şirvan Osmanlı topraklarına alınmıştır. İran'ın barış istemesiyle, 1 Mart 1590 tarihinde Ferhat Paşa Antlaşması (İstanbul Antlaşması) imzalanarak, Kars, Tiflis, Tebriz, Şehrizur ve Gence alınarak doğudaki en geniş sınırlar elde edilmiştir. Avusturya ile barışın bozulması nedeniyle, bu ülkeyle 1593 yılında savaşa girilmiştir. Savaş sürerken 16 Ocak 1595 tarihinde felç geçiren III. Murad vefat etmiştir. Cenazesi Ayasofya Camii'nin avlusuna gömülmüştür.

21 yıl Osmanlı saltanatı sürmüş olan III. Murad döneminde, veziriazam Sokullu Mehmed Paşa'nın etkileri ölümüne kadar devam etmiştir. Sokullu'nun ölümünden sonra III. Murad'ın eşi Safiye Sultan da devlet yönetiminde etkili olmuştur. Osmanlı Devleti'nin en geniş sınırları onun padişahlığı döneminde gerçekleşmiştir. Zevkine, tasavvufa ve şiire düşkün bir sultandır. Safiye Sultan adlı eşi ile annesi arasındaki çekişme, sarayda sadrazam değişimlerine sebep olmuştur. Saltanatında kısa bir dönem içkiyi yasaklasa da bu kararından çabuk dönmüştür. Çok sayıda şehzadesi olan III. Murad'ın, ölümünden sonra tahta çıkan III. Mehmed dışındaki tüm şehzadeler öldürülmüştür. Öldüğü sırada eşlerinden hamile olanlar da öldürülmüştür.